İDE AKADEMİ 2020-2021 | DERS NOTLARI | 9 Kasım 2020

• Özellikle Batı literatüründe hem ilim sınıflamaları hem bu ilim sınıflamalarına bağlı olarak yöntem tartışmaları bugün bile değişerek ve yoğunlaşarak devam etmektedir..
• Bu ilim tasniflerinin alanlarının nasıl olduğu, bu alanların kendilerinin tanımlarıyla değil birbirleriyle olan ilişkileri veya sınırlarıyla ifade edilmeye çalışılmaktadır.
• Sosyal bilimler kavramı Türkçe’de tek bir kavramla ifade edilmemektedir, toplum bilimleri ve beşeri bilimler olarak adlandırılmaktadır.
• Bundan dolayı kavram kargaşaları ortaya çıkabilmektedir.
• Beşerî ilimler: İngilizcesi humanities, Almanca Humanwissenschaft veya yine Almanca, Dilthey kavramsallaştırılmasıyla tin bilimleri şeklinde Türkçeye çevrilen Geisteswissenschaft.

Sosyal Bilimler Kavramı

• Sosyal bilimler kavramı insanın, dünyanın ve yaşamın insani ve toplumsal yönlerini inceleyen bir akademik disiplin grubuna verilen ad olarak karşımıza çıkmaktadır.
• İnsan ve insanın bireyden ziyade toplumsal boyutunu konu edinmektedir.
• Bu yönüyle bakıldığında  sosyal bilimlerin öznel bir boyutu vardır.
• Genellikle eğer tarihin bir vesikası üzerinde inceleme yapmıyorsa bu durumlarda bir metin incelemesi önünüzdedir ama onun anlaşılması arka planının kavranması da yine öznel yani rölatifleşebilir.
• Sosyal bilimler, sözel bilimler olarak da ifade edilmektedir. .
• Beşerî bilimler,  insanları incelerken nitel ve nicel bilimsel yöntemlerin kullanımını içerir.
• Sosyal bilim alanında anlama süreçlerini hem sayısal hem nitel ve nicel olarak değerlendirebilecek yöntemlerin kullandığı görülmektedir. .
• Sosyal bilimler için toplum bilimleri olarak daha yerli bir kavram kullanılmıştır.
• Toplum bilimlerinin araştırmalarını tanımlarken en az iki üç tane kavram karşımıza çıkmaktadır, bunlardan bir tanesi fenomendir.
• Fenomen, tezahürler anlamına gelmektedir.
• Fenomenler anlamaya yöneliktir.
• Burada sosyal bilimler ve tabiat bilimlerinin arasındaki ele aldığı konu açısından en büyük fark karşımıza çıkmaktadır. Sosyal bilimlerin araştırma konusu somut nesne değildir.  Somut nesnelerin de dahil olabileceği ama insanın toplumsal birlikte yaşaması sureti ile ortaya çıkan her türlü tezahürleri, fenomenleri ele almaktadır. .
• Günümüzde sosyal bilimler alanının kullandığı yöntemler bugün ilmi midir değil midir ne kadar ilmidir ne kadar değildir tartışması yaşanmamaktadır. .
• Sosyal bilimlerde yapılar ve fonksiyonlar üzerinde durulmaktadır. .
• Bu yapı ve fonksiyonlar sosyal, iç içe geçmiş ilişkiler ağının ister kurumlar olsun ister sistemler olsun ve bunların birbiriyle ilişkilerini, davranış süreçlerini hem empirik hem teorik olarak tahlil etmeye çalışmaktadır.
• Bugün Batı üniversitelerinde sosyal bilimler dediğimiz çatının altında daha ziyade sosyolojik alanlarda anlaşılabiliyor ve bunlar kendileri interdisipliner çalışmalarda önceliyorlar.
•  İnterdisipliner Çalışmalar
• Günümüzde disipliner kataloğu denen Fächerkanon artmaktadır.
•  Detaylama  ve interdisipliner çalışmalar neticesinde bu alanların birbiriyle kesişmesi, iç içe geçmesi de söz konusu olabilmektedir.
• Bu disiplinler arasında ve isimlendirmeler arasında kesin bir ayrım yapmamız mümkün değildir.
• Burada bir dinamizmin olduğu görülmektedir.
• İncelediği alanın ‘nesnesini etkileyebilir veya nesnesi üzerinden insanı etkileyebilir’ gibi ayrımlara  da gidilebilir.
• Dilthey’in ortaya koyduğu veya tasnif yaklaşımındaki tin bilimleri anlamaya yönelmektedir. Kavram odağında, yöntemin merkezinde ve çabasında anlama (verstehen) olgusu vardır.
• Hermeneutik de bu çizgiden devam ederek anlamanın imkanı, sorunları nedir, bunun üzerinde durmaktadır. .
• Sosyal bilimler dediğimiz alanın konusuna yaklaşımı, alanının belirlenmesi ve yöntem yaklaşımı ise daha ziyade açıklayıcı bir yaklaşımla olmaktadır.